Europese Centrale Bank president Mario Draghi zal op donderdag in de Sloveense hoofdstad Ljubljana na het historische rentebesluit van september zijn strenge kant tonen. Draghi zal de economische pijn in de eurozone niet verzachten met een renteverlaging, verwachten economen. 

“De vraag voor de ECB vergadering van deze week is of ECB-president Draghi ook het motto 'tegen elke prijs' toepast voor de reële economie en de rentestanden,” schreef econoom Carsten Brzeski van ING in een note

Economen gepolst door persbureau Bloomberg verwachten een handhaving van het belangrijkste rentetarief op 0,75 procent, ondanks dat de escalatie van de eurozone crisis de economie in de gehele regio heeft verzwakt. 

Op woensdagochtend wees de inkoopmanagersindex van Markit op de start van een nieuwe recessie in de eurozone in het tweede kwartaal.

“Het lijkt onvermijdelijk dat de eurozone terugzakt in een recessie in het derde kwartaal. Na krimp van 0,2 procent in het tweede kwartaal is een sterkere daling van de productie in het derde kwartaal waarschijnlijk,” aldus econoom Chris Williamson van Markit in een commentaar. 

Als gevolg van de economische krimp steeg de werkloosheid in augustus naar 11,4 procent, het hoogste niveau sinds Eurostat de cijfers bijhoudt. 

De hardnekkig hoge inflatie – 2,6 procent in augustus en 2,7 procent in september als gevolg van hogere energie- en voedselprijzen en BTW-verhogingen – beperkt echter de bewegingsruimte van de ECB. Dan is er ook nog de Duitse weerstand tegen onconventioneel beleid. Volgens economen bij KBC zal Draghi om de Bundesbank gerust te stellen laten zien dat inflatie hem menens is. 

“Nu meer dan ooit moet de ECB benadrukken dat inflatie de primaire doelstelling is waarvoor geen compromis mogelijk is. Daarom is het zeer onwaarschijnlijk dat de rente deze maand of de komende maanden wordt verlaagd,” schreven economen van KBC in een rapport, wijzend op de weerstand bij de Bundesbank tegen het nieuwe opkoopprogramma van staatsobligaties.

Draghi zei in september dat de ECB zo nodig onbeperkt kortlopende staatsobligaties kan gaan kopen zodra eurolanden om noodhulp vragen. Met de steunaankopen, die alleen plaatsvinden in ruil voor harde afspraken over bezuinigingen en economische hervormingen, wil Draghi zorgen over het uiteenvallen van de euro wegnemen.

Veel Duitsers zijn dermate wantrouwend over de ECB onder Draghi, dat de oud topman van de Banca d'Italia zich genoodzaakt ziet om op 24 oktober te getuigen in de Bondsdag. 

Een ander obstakel voor een renteverlaging is dat de depositorente dan negatief zal zijn. Economen bij Nomura schreven op 28 september in een rapport dat enkele ECB-topmannen hebben laten doorschemeren huiverig te zijn banken kosten te berekenen voor het stallen van geld bij de ECB in Frankfurt. 

Meer onconventioneel beleid

Doordat de ECB naar verwachting een pas op de plaats zal maken, zal de aandacht vooral uitgaan naar de antwoorden van Draghi tijdens de persconferentie. Journalisten zullen Draghi waarschijnlijk aan de tand gaan voelen over de voorwaarden die de ECB zal verbinden aan steunaankopen.

Ook zullen journalisten proberen te ontwaren of Draghi nieuwe onconventionele maatregelen in petto heeft. Economen bij Nomura wijzen daarbij op uitspraken van Draghi dat“het grootste risico voor stabiliteit is niet actief zijn maar inactief zijn”; “we niet  altijd naar het verleden kunnen kijken voor antwoorden” en dat  “we nieuwe stappen mogelijk moeten nemen om al lang staande doelstellingen te kunnen realiseren.”